Kurban Kesildikten Sonra Fiyatı Belirlenebilir mi?
Bir hayvanı kurban olarak kesecek olanın, o hayvana sahip olarak onu kesmesi gerekir. Bir malın fiyatı kesin olarak belli olmadan da ona sahip olmak mümkün değildir.Buna göre de, kesildikten sonar tartılacak etinin ağırlığına göre fiyatı belli olacak hayvandan kurban caiz olmaz.
Böyle kesilecek olsa bile kurbanınızın fasit olmaması için kilo fiyatının kesimden önce belirsiz bırakılmayıp, anlaşmada kesin olarak belirlenmesi, yani satıcının bu hayvanın etini kilosu şu kadara olmak üzere sattım; alıcının da aldım demesi ve hayvanın her şeyinin alıcıya ait olması, derisinin, kellesinin, sakatatının satıcıya ait bırakılıp anlaşmadan ayrı tutulmaması önemli şarttır. Çünkü kurbanlık hayvanın derisi, kellesi ve sakatatının da ya bizzat kurbanı kesen tarafından kullanılması, ya da tasadduk edilmesi gerekir. Bu durumda satıcının müşterinin muhayyerlik yani vazgeçip geçmeme hakkı da yoktur.(1)
Bu mesele, İmameyn yani İmam Muhammed ve İmam Ebu Yusufa göredir. Çünkü mukadderatı yani miktarı tartı, ölçü veya sayı ile tayin ve takdir olunan şeyleri yalnız fertleri ve kısımlarının fiyatlarını takdir ederek toptan satmak sahihtir.
Yukarıda belirttiğimiz gibi satış akdi yapılırken satılan şeyi ve bedelini söylemek, yani neden ibaret olduğunu zikretmek lâzımdır. Bunlar zikrolunmazsa satılan şeyin ve bedelinin bilinmemesinden dolayı çekişme meydana geleceğinden satış fasit olur.Satılan şeyin ve bedelin malûm olması, meydanda ise bizzat görmek ve işaret ile meydanda değilse miktarını ve vasfını beyan etmek ile meydana gelir.
Meselâ: Şu malı elimdeki para ile satın aldım denilse; mal ve bedel malum olacağı gibi, Bu malı şu kadar Türk lirasına aldım denildiği takdirde de malûm olur.
dipnot
(1) Alemgir, el-Fetaval-Hindiyye, 3/132